Với những biến động trong xã hội ở thời điểm hiện tại, mức thu nhập của người dân có xu hướng giảm nhẹ. Thế nhưng khảo sát thị trường lại cho thấy mức tiêu dùng của người dân cao hơn với xu hướng tăng tiêu thụ thịt trứng và giảm tinh bột. Kết quả khảo sát cho thấy rằng thu nhập bình quân đầu người một tháng đạt khoảng 4,2 triệu đồng vào năm 2020. Mức thu nhập này đã giảm khoảng 2% so với thời điểm 2019. Thông tin này được Tổng cục Thống kê công bố trong khảo sát mức sống dân cư năm 2020.
Các hộ gia đình có xu hướng giảm tinh bột
Khảo sát về nhu cầu tiêu dùng lương thực, thực phẩm qua số liệu cho thấy một xu hướng rõ ràng là các hộ gia đình có xu hướng giảm dần việc tiêu thụ tinh bột. Việc lượng gạo tiêu thụ bình quân một người một tháng giảm dần qua các năm. Từ 9,7 kg/người/tháng năm 2010 xuống còn 8,1 kg/người/tháng năm 2018 và chỉ còn 7,6 kg/người/tháng năm 2020.
Thói quen ăn uống cho thấy các hộ gia đình sống ở vùng nông thôn thường tiêu thụ nhiều gạo hơn so với các hộ gia đình thành thị (8,5 so với 6,1 kg/người/tháng). Những hộ gia đình thuộc nhóm nghèo nhất có lượng gạo tiêu thụ cao hơn so với những hộ gia đình thuộc nhóm khá giả nhất (9,0 so với 6,6 kg/người/tháng).
Lượng tiêu thụ thịt các loại có xu hướng tăng nhẹ qua các năm, từ 1,8 kg/người/tháng năm 2010 lên 2,3 kg/người/tháng năm 2020. Tiêu thụ trứng tăng trong năm 2020. Khi bị ảnh hưởng bởi dịch COVID -19 và các đợt giãn cách xã hội, trứng là mặt hàng các hộ gia đình ưa chuộng sử dụng để bổ sung dinh dưỡng thay vì các loại khác.
Xu hướng tiêu thụ rượu, bia tăng cao
Cùng với đó, lượng tiêu thụ rượu bia có dấu hiệu tăng nhẹ trong năm 2020. Từ 0,9 lít/người/tháng năm 2018 lên 1,3 lít/người/tháng năm 2020. Lượng tiêu thụ mặt hàng này của nhóm hộ gia đình khá giả nhất cũng cao hơn so với nhóm hộ gia đình nghèo nhất. Theo như thống kê là 2,4 so với 1,3 lít/người/tháng.
Theo Tổng cục Thống kê, trong tổng thu nhập năm 2020, tỷ trọng thu từ tiền lương, tiền công chiếm 55,3%. Thu từ hoạt động tự làm nông, lâm nghiệp. Thuỷ sản chiếm 11,2%. Thu từ hoạt động tự làm phi nông, lâm nghiệp, thủy sản chiếm 22,9%, thu khác chiếm 10,6%. Cơ cấu thu nhập qua các năm đã có sự chuyển biến theo hướng tiến bộ hơn. Trong đó tỷ trọng thu từ tiền lương, tiền công ngày càng tăng. Ngược lại tỷ trọng thu từ hoạt động tự làm nông, lâm nghiệp, thuỷ sản ngày càng giảm. Kết quả này phù hợp với sự chuyển dịch cơ cấu trong việc làm
Thu nhập có xu hướng giảm do COVID
Năm 2020 chi tiêu bình quân hộ gia đình cả nước là 2,89 triệu đồng/người/tháng. Tăng 13% so với 2018. Năm 2020 là một năm người dân bị ảnh hưởng nặng nề do dịch COVID -19. Có thể thấy rằng chi tiêu năm này tăng chậm hơn so với thời kỳ trước. Các hộ gia đình thành thị có mức chi tiêu bình quân đầu người/tháng xấp xỉ 3,8 triệu đồng. Trong khi các hộ nông thôn chỉ ở mức 2,4 triệu đồng. Chênh lệch giữa hai khu vực là 1,6 lần.
Chi đời sống chiếm tỷ lệ cao trong tổng chi tiêu bình quân đầu người của hộ gia đình. Năm 2020 chi cho đời sống bình quân một người một tháng là 2,7 triệu đồng. Con số này chiếm tới 93% trong tổng chi tiêu hộ gia đình. Trong đó, chi cho ăn uống bình quân đầu người một tháng xấp xỉ 1,69 triệu đồng.
Những sản phẩm năm 2020 “cháy hàng đột biến”
Không quá khó hiểu khi những sản phẩm được “săn đón” nhiều nhất trong năm 2020 điểm tên các sản phẩm liên quan đến bảo vệ sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, dinh dưỡng.
Điển hình nhất phải kể đến tình trạng “cháy” khẩu trang, nước rửa tay trong thời điểm tâm dịch. Hai loại mặt hàng này thậm chí còn bị đẩy giá lên tới mức chóng mặt.
Theo thống kê của Deloitte, các sản phẩm sức khỏe, dinh dưỡng, nước rửa tay, xà phòng, mức tiêu thụ đã tăng gấp đôi, thậm chí tăng trưởng ở mức ba chữ số do 87% người tiêu dùng Việt Nam hiện nay rửa tay thường xuyên.
Các loại sản phẩm vệ sinh cá nhân như: nước súc miệng cũng tăng 78%, sữa tắm tăng 45% và sữa rửa mặt tăng 35%. Điều này chứng minh thực tế người dân rất có ý thức tự bảo vệ sức khỏe cho chính mình.
Ngoài ra, theo ghi nhận, các loại vitamin tăng đề kháng, thuốc dự trữ cũng được nhiều gia đình chú trọng, đặt mua để tự nâng cao sức khỏe, tăng khả năng chống chọi với bệnh tật.